Vuslat Emanet, Baksı Müzesi

Planlux olarak, Vuslat Doğan Sabancı’nın Baksı Müzesi’ndeki “Emanet” adlı sergisinin aydınlatma şemasının geliştirilmesine katkıda bulunduk.

Eski adıyla Baksı, bugünkü adıyla Bayraktar köyünde yer alan bu müze, Çoruh Vadisi’ne bakan bir tepede bulunmaktadır. 40 dönümlük bir arazi üzerine yayılan Baksı Müzesi, Bayburt doğumlu sanatçı ve akademisyen Prof. Dr. Hüsamettin Koçan’ın 2000 yılında bireysel bir düş olarak başlattığı bir projedir. İçinde bulunduğu coğrafya ve dönemin şartlarına göre oldukça iyi planlanmış bu harika projeye katkı yapma imkanı Vuslat Doğan Sabancı’nın ‘Emanet’ isimli sergisi sayesinde gerçekleşti.

İşveren Vuslat Foundation
Fotoğraflar Korhan Şişman
Konum Bayraktar Köyü, Bayburt, Türkiye
Yıl 2023

Mevcut aydınlatma sisteminde geliştirmelere ihtiyaç duyulduğu için, sergi ekibi ile Vuslat Doğan Sabancı’nın ”Emanet” sergisi açılışından 1 ay önce yerinde mevcut durum kontrolünü yaptık. Kullanılan ışık kaynaklarının güncel olmadığını ve armatürlerin sergi alanlarında beklenen odak alanlarını oluşturmadığını farkettik. Mevcut aydınlatmaya ek olarak, içerideki atmosferi etkileyen çatıda 2m. çaplı toplam 12 adet çatı ışıklığı bulunmakta. Yapının yönü itibari ile sabah ve öğle saatlerine kadar güçlü bir şekilde direkt gün ışığı almaktadır. Aynı zamanda doğal ışığın yoğunluğu nedeniyle kamaşma ve kontrast farklarından dolayı adaptasyon sorunu da yaşanabileceğini yerinde deneyimledik.

Bu süreçte müze binasında mevcut elektrik alt yapısı yapmanın mümkün olmayacağı belirtilmişti. Bu doğrultuda basit ve uygulanabilir çözümler planlamamız gerekti. İlk saha ziyareti sonrasında öncelikle plan üzerinde şema oluşturmak için mevcut projenin alt yapısını hazırladık. Müzede halihazırda bulunan armatürlerin konumlarını plan üzerine işleyerek ışık kaynağı noktaları ve bunların sergileme bölgeleri arasındaki ilişkilerini değerlendirmek için kesit ve plan üzerinden ilk çalışmalara başladık.

Mevcutta konvansiyonel lambaların kullanılması hızlı lamba değişimi için bir avantaj sağlamıştır. Öncelikle lamba tipleri için ışık renk sıcaklıklarının tutarlı olmasını sağlayarak, kısa sürede tedarik edilebilecek ürünler netleştirildi. Vurgulanması gereken sergilemeler için dar açılı ışık atışları gerektiğinden, armatür değişimi yapmadan, mevcuta duy dönüştürücü aparatlar ekleyerek, özel noktalarda gereken değişiklikler planlandı.

Ek olarak hiç armatür bulunmayan fakat enerji hattı geçen noktalar için dışarıdan kolay tedarik edilebilecek yönlendirilebilir ve montaj kolaylığı sağlayacak mandallı ürünler, duy ekipmanı ve retrofit spot lamba ile birleştirilerek edilerek kullanıldı.

Ayrıca, belli bölgelerdeki çatı pencereleri için yarı geçirgen filtreler kullanılarak aydınlık-karanlık ilişkisinin dengelenmesi ve mekana giren doğal ışık yoğunluğunun belli bir oranda kontrol altına alınması için gereken pencere adetleri netleştirildi.